Oddajemy w Państwa ręce kolejny numer kwartalnika „Nauki o Zarządzaniu”, mając nadzieję, iż różnorodność podejmowanej w nim tematyki będzie stanowiła wartość czasopisma i każdemu z czytelników pozwoli na odnalezienie interesujących zagadnień. W publikacji poruszono m.in. problematykę funkcjonowania zagranicznych spółek zależnych polskich przedsiębiorstw. Kwestia ta jest przedmiotem rozważań w artykule Krzysztofa Ćwika. Z kolei Ewa Głuszek oraz Joanna Kacała w przy-gotowanym przez siebie opracowaniu omówiły projektowanie modeli dojrzałości organizacji. Autorka kolejnego tekstu – Joanna Mróz – zajęła się opisem i modelowym ujęciem zarządzania talentami w organizacji. Techniki komunikacyjne oraz rozpoznanie możliwości ich wykorzystania w procesie wdrażania zmian to temat podjęty przez Renatę Winkler. Dwa z prezentowanych w numerze artykułów zawierają opisy studiów przypadku. W pierwszym z opracowań Dariusz Kantor omawia działania samorządu gminy w kontekście zwiększenia efektywności jednostek samorządu terytorialnego. W drugim artykule, zatytułowanym Development of e-services through projects – case study, Grzegorz Krzos wraz z Markiem Krasińskim identyfikują rolę realizacji projektów w rozwoju organizacji. Autorzy kolejnego tekstu – Edyta Janiak oraz Marek Krasiński – stawiają tezę, iż na polskich uczelniach technicznych kształcenie w obszarze zarządzania prowadzone jest w niewystarczającym zakresie. Uważają oni, że na pewnym etapie kariery zawodowej inżynierów wiedza taka jest niezbędna. Jednocześnie wskazują na rolę kształcenia ustawicznego. W numerze omówiono ponadto problemy przedsiębiorstw przemysłu wydobywczego. Dorota Molek-Winiarska zaprezentowała wyniki badań dotyczące zarówno przyczyn, jak i skutków stresu zawodowego wśród pracowników firm sektora wy-dobywczego. Nawiązując do zidentyfikowanych źródeł stresu, autorka wskazała możliwości realizacji programów redukujących to negatywne zjawisko. W innym z artykułów zespół autorski (Anita Zbieg, Jan Kudełko, Agata Juzyk oraz Leszek Zaremba) podjął temat wartości specyficznych dla firmy wydobywczej oraz zagadnienie zarządzania nimi. Zgodnie z przyjętą koncepcją funkcjonowania naszego pisma artykuły prezentują nie tylko aspekty teoretyczne oraz rozważania modelowe, oparte na studiach literaturowych, ale także wyniki badań empirycznych. W imieniu redakcji kwartalnika życzę Państwu wartościowej lektury i jednocześnie zachęcam do publikowania na naszych łamach. Witold Szumowski

Wypłata świadczeń z tytułu szkód na osobie z ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej stanowi w ostatnim czasie istotne wyzwanie dla rynku ubezpieczeniowego. Odnotowuje się znaczny wzrost liczby i wartości roszczeń z tego tytułu. W badaniach i ocenach tych tendencji na rozwiniętych rynkach ubezpieczeniowych pojawiają się dwie istotne kwestie. Pierwsza to wpływ postaw poszkodowanych na intensyfikację liczby i wartości roszczeń, druga to coraz większy udział świadczeń za szkody o charakterze niemajątkowym (ból i cierpienie) w ogólnej wartości świadczeń, do których wypłaty zobowiązani zostają ubezpieczyciele. Postawy poszkodowanych determinowane są przez szereg czynników, w tym przez czynniki niezależne od ubezpieczycieli. Szkody o charakterze niemajątkowym są w zasadzie niewymierne, co wydaje się sprzeczne z podstawowymi ideami ubezpieczenia. Oba zagadnienia wprowadzają element niepewności do procesu likwidacji szkód, a w efekcie także do procesu zarządzania ryzykiem, tak ubezpieczyciela, jak i podmiotu zagrożonego odpowiedzialnością cywilną. Jednocześnie szkody na osobie mają szczególny wymiar społeczno-ekonomiczny. Oddziałują na kondycję i położenie samej jednostki (poszkodowanego) i jej najbliższego otoczenia, mają jednak, co oczywiste, negatywne implikacje dla społeczeństwa i gospodarki, poprzez chociażby obniżenie produktywności czy obciążenie systemu pomocy społecznej – dlatego niezwykle istotna jest ich pełna kompensacja.

The articles presented in this volume have been based on the projec:Euroidentities – The Evolution of European Identity: Using biographical methods to study the development of European Identity (started March 2008 through February 2011 under the first Framework 7 SSH-2007-5.2.1). The project team consisted of scholars coming from seven academic centers: Queens University, Belfast – UK, University of Magdeburg – Germany, Bulgarian Academy of Sciences – Bulgaria, Tallinn University of Technology – Estonia, Federico II’ University, Naples – Italy, University of Łódź – Poland, Bangor University – Wales. The findings come from biographical narrative interviews collected and analyzed by each team during numerous workshops. The main aim of the project was to gain insights into the lives of European citizens and the significance of ‘Europe’ in their narratives.