Celem monografii jest przedstawienie najważniejszych aspektów organizacyjnych i marketingowych procesu internacjonalizacji przedsiębiorstw zarówno na etapie przygotowania strategii wejścia, jak i obecności na rynku docelowym. Publikacja łączy ujęcie teoretyczne z praktyką życia gospodarczego. Zawiera liczne przykłady i rekomendacje dotyczące zachowania firm dokonujących ekspansji za granicą. Odbiorcą książki może być szerokie grono Czytelników, m.in. akademicy, studenci kierunków ekonomicznych i zarządzania, w tym specjalności o profilu międzynarodowym, czy kadra menedżerska przedsiębiorstw. Opracowanie zawiera pięć rozdziałów, w których obok rozważań dotyczących przyczyn, form i motywów ekspansji omówione zostały wybrane zagadnienia związane z organizacją procesu internacjonalizacji oraz przygotowaniem odpowiedniej strategii marketingowej. Uzupełnieniem treści są dwa aneksy, w których, na licznych przykładach, pokazano etykietę biznesową w różnych krajach oraz rekomendacje dla wybranych rynków w zakresie przygotowania strategii promocji uwzględniające specyfikę kulturową, językową i oczekiwania klientów. Wybór krajów podyktowany był przede wszystkim ich zróżnicowaniem zarówno w zakresie geograficznym, jak i społeczno-kulturowym oraz ekonomicznym.

Działalność biznesowa przedsiębiorstw na rynkach zagranicznych wymaga nawiązywania i utrzymywania relacji. W efekcie współpracy i rosnącej współzależności tworzą się powiązania sieciowe, które ułatwiają dostęp i rozwój zdywersyfikowanych zasobów. Wraz z rozwojem współpracy tworzą się i umacniają relacje, co w efekcie prowadzi do zmiany poziomu zaufania, który w znaczącym stopniu determinuje charakter współpracy podmiotów i przyczynia się do transformacji tych powiązań. Celem artykułu jest analiza transformacji relacji, która nastąpiła w efekcie rozwoju zaufania między kooperującymi podmiotami działającymi w powiązaniu sieciowym na rynku zagranicznym. Do analizy wykorzystano studium przypadku firmy Euroflorist na rynku włoskim. Wyniki z przeprowadzonej analizy przyczyniły się do stworzenia modelu wpływu zaufania na relacje i współpracę między kooperantami w powiązaniu sieciowym na rynku zagranicznym. Ponadto potwierdziły pozytywny wpływ zaufania na rozwój relacji w procesie internacjonalizacji przedsiębiorstwa.

Publikacja dotyczy różnych strategii wejścia polskich przedsiębiorstw na rynki zagraniczne. Autorzy przedstawili charakterystykę tego procesu ze szczególnym naciskiem na określenie motywów, metod oceny, wyboru rynków zagranicznych, form i kierunków geograficznych, a także działań marketingowych i efektów ekspansji zagranicznej firm. Podjęte zagadnienia zaprezentowali na podstawie przeprowadzonych badań literaturowych oraz pierwotnych na próbie polskich przedsiębiorstw z różnych branż. W monografii znajduje się też kilka studiów przypadków odnoszących się do internacjonalizacji polskich firm.

Współcześnie przedsiębiorcy coraz odważniej definiują swoje cele biznesowe w skali międzynarodowej. Aby je skutecznie realizować, a także sprostać potrzebom i oczekiwaniom konsumentów, muszą dokładnie rozpoznać zarówno własne zasoby i możliwości, jak i otoczenie zewnętrzne – zjawiska oraz procesy, które mają wpływ na realizowanie podstawowych funkcji przedsiębiorstwa. Do podjęcia decyzji o kierunku umiędzynarodowienia kluczowe są informacje o strukturze i cechach charakterystycznych potencjalnego rynku, a także umiejętność przetwarzania i analizowania takiej wiedzy. Konieczna wydaje się zatem znajomość wachlarza metod i technik badawczych, dzięki którym firma poznaje otoczenie międzynarodowe, staje się elastyczna i otwarta na podejmowanie ciągłych wyzwań. Głównym celem monografii jest prezentacja wybranych zasad prowadzenia międzynarodowych badań rynkowych i marketingowych ułatwiających rozpoznanie makro- i mikrootoczenia firmy oraz podjęcie decyzji o ekspansji zagranicznej. Publikacja zawiera nie tylko typowo akademickie rozważania, ale pokazuje także, jak wyglądają badania zagranicznego otoczenia firmy, oparte na źródłach wtórnych, na przykładzie rynku niemieckiego. Odbiorcami książki mogą być m.in. akademicy, studenci kierunków ekonomicznych i zarządzania, w tym specjalności o profilu międzynarodowym, czy kadra menadżerska.

Celem publikacji jest ukazanie dorobku naukowego, głównie polskich i ukraińskich uczonych, w zakresie uwarunkowań procesów i rezultatów internacjonalizacji przedsiębiorstw oraz jej wpływu na funkcjonowanie biznesu w dobie globalizacji. Opracowanie stanowi istotny wkład w zakresie teorii i praktyki w proces restrukturyzacji przedsiębiorstw w kierunku ich internacjonalizacji. Może posłużyć jako inspiracja do stworzenia strategii opartej na poszukiwaniach (prospector strategy), co będzie sprzyjać zwiększonej innowacyjności w budowaniu strategii i organizacji firm przechodzących transformację. Może też być przesłanką do zacieśniania współpracy biznesów z różnych krajów i do wspólnych badań w tym względzie. Książka powstała jako rezultat międzynarodowej konferencji naukowej (teoretyczno-metodyczno-praktycznej), zorganizowanej 21-22 listopada 2016 r. pt. „Internacjonalizacja polskich przedsiębiorstw – uwarunkowania, modele, wyniki badań”. Zamieszczone studia przypadków i analizy jakościowe mogą ułatwić przedsiębiorstwom dostosowanie się do warunków działania na nowych rynkach. Będą też pomocne menedżerom oraz przedsiębiorcom w zrozumieniu konieczności i metod dostosowania się do globalnej konkurencji, która generuje nowe akcenty w zarządzaniu.

Kolejny numer czasopisma „Nauki o Zarządzaniu” zawiera 10 artykułów odnoszących się do różnych zagadnień związanych z profilem czasopisma, a szczególnie do: teorii organizacji, zarządzania strategicznego, zarządzania procesowego, zarządzania zasobami ludzkimi oraz zarządzania marketingowego. Układ treści niniejszego numeru odpowiada ujęciu alfabetycznemu nazwisk autorów artykułów, reprezentujących różne ośrodki akademickie i prowadzących badania w obrębie dyscypliny nauki o zarządzaniu. Zawartość merytoryczna artykułów prezentowanych w niniejszym numerze nawiązuje do najnowszych wyzwań i problemów współczesnych organizacji, działających na rynku krajowym i zagranicznym, poszukujących skutecznych modeli i narzędzi zarządzania oraz dobrych praktyk działania. W zbiorze tym omawiane są przede wszystkim takie zagadnienia, jak: modele biznesu zagranicznych jednostek międzynarodowych przedsiębiorstw (artykuł współautorski M. Benabdallah, K. Ćwika, M. Kachoura, G. Krzosa, D. Leszczynskiej, K. Oleka oraz E. Piwoni-Krzeszowskiej), wykorzystanie zdolności relacyjnych do rozwoju zdolności dynamicznych przedsiębiorstwa (opracowanie W. Danielaka), jakość informacji jako mediatora pomiędzy wykorzystaniem badań marketingowych a wynikami nowych produktów (tekst D. Dąbrowskiego), rola i funkcjonalność kokpitów menedżerskich w procesie podejmowania decyzji w przedsiębiorstwie (analiza G. Golik-Góreckiej), orientacja na tworzenie wartości biznesowej w zarządzaniu projektami badawczo-rozwojowymi (artykuł D. Jasińskiego), zasady realizacji procesu rozstrzygania sporów zbiorowych w przedsiębiorstwie (opracowanie A. Koziny), wartość otwartych innowacji w zarządzaniu rozwojem klastrów kreatywnych (kwestię tę omówili K. Moszkowicz i B. Bembenek), narzędzia analizy potencjału strategicznego przedsiębiorstwa (omówione przez A. Paluch), orientacja procesowa w urzędach administracji samorządowej w świetle koncepcji good governance (tekst W. Szumowskiego) oraz identyfikacja potrzeb szkoleniowych przyszłych młodych przedsiębiorców (artykuł D. Wójcik). Redakcja czasopisma wyraża nadzieję, że zaprezentowana problematyka stanie się inspiracją do dalszych badań oraz dyskusji naukowych w kolejnych numerach. Należy też odnotować, że począwszy od roku 2017 publikacja czasopisma będzie kontynuowana pod nazwą „Management Science Review’. Mirosława Pluta-Olearnik

Oddajemy w Państwa ręce kolejny numer kwartalnika „Nauki o Zarządzaniu”, mając nadzieję, iż różnorodność podejmowanej w nim tematyki będzie stanowiła wartość czasopisma i każdemu z czytelników pozwoli na odnalezienie interesujących zagadnień. W publikacji poruszono m.in. problematykę funkcjonowania zagranicznych spółek zależnych polskich przedsiębiorstw. Kwestia ta jest przedmiotem rozważań w artykule Krzysztofa Ćwika. Z kolei Ewa Głuszek oraz Joanna Kacała w przy-gotowanym przez siebie opracowaniu omówiły projektowanie modeli dojrzałości organizacji. Autorka kolejnego tekstu – Joanna Mróz – zajęła się opisem i modelowym ujęciem zarządzania talentami w organizacji. Techniki komunikacyjne oraz rozpoznanie możliwości ich wykorzystania w procesie wdrażania zmian to temat podjęty przez Renatę Winkler. Dwa z prezentowanych w numerze artykułów zawierają opisy studiów przypadku. W pierwszym z opracowań Dariusz Kantor omawia działania samorządu gminy w kontekście zwiększenia efektywności jednostek samorządu terytorialnego. W drugim artykule, zatytułowanym Development of e-services through projects – case study, Grzegorz Krzos wraz z Markiem Krasińskim identyfikują rolę realizacji projektów w rozwoju organizacji. Autorzy kolejnego tekstu – Edyta Janiak oraz Marek Krasiński – stawiają tezę, iż na polskich uczelniach technicznych kształcenie w obszarze zarządzania prowadzone jest w niewystarczającym zakresie. Uważają oni, że na pewnym etapie kariery zawodowej inżynierów wiedza taka jest niezbędna. Jednocześnie wskazują na rolę kształcenia ustawicznego. W numerze omówiono ponadto problemy przedsiębiorstw przemysłu wydobywczego. Dorota Molek-Winiarska zaprezentowała wyniki badań dotyczące zarówno przyczyn, jak i skutków stresu zawodowego wśród pracowników firm sektora wy-dobywczego. Nawiązując do zidentyfikowanych źródeł stresu, autorka wskazała możliwości realizacji programów redukujących to negatywne zjawisko. W innym z artykułów zespół autorski (Anita Zbieg, Jan Kudełko, Agata Juzyk oraz Leszek Zaremba) podjął temat wartości specyficznych dla firmy wydobywczej oraz zagadnienie zarządzania nimi. Zgodnie z przyjętą koncepcją funkcjonowania naszego pisma artykuły prezentują nie tylko aspekty teoretyczne oraz rozważania modelowe, oparte na studiach literaturowych, ale także wyniki badań empirycznych. W imieniu redakcji kwartalnika życzę Państwu wartościowej lektury i jednocześnie zachęcam do publikowania na naszych łamach. Witold Szumowski

Publikacja stanowi ważny wkład w rozwój praktyki gospodarczej. Zawiera zestawienie istotnych metod i technik zarządzania organizacjami w sekwencji – od teorii do praktyki i od praktyki do teorii. Takie dwukierunkowe podejście zachęca do sięgania po literaturę przedmiotu, aby dociekać, badać, konsultować, czerpać wiedzę z publikacji takich, jak ta. Czytelnik może w ten sposób poznać istotne oraz potrzebne do zarządzania organizacją idee, pomysły i adekwatne rozwiązania. Książka jest interesującą lekturą zarówno dla osób rozpoczynających przygodę z zarządzaniem organizacją, jak i dla wieloletnich menedżerów. Patrząc okiem laika, może być czasami niezrozumiała, ale dla tych, którzy chcą poznać wybrane metody i techniki zarządzania, stanowi źródło inspiracji do poszerzania wiedzy tematycznej. Składa się z trzech części dotyczących problemów, procesów, systemów i podsystemów zarządzania, co jest ciekawą formą wprowadzenia do analizy porównawczej własnych doświadczeń każdego kierownika, menedżera czy osoby odpowiedzialnej za realizację celu. Polecam tę publikację każdemu, ponieważ skłania do refleksji na temat zmieniającego się świata i uczy nowych metod radzenia sobie z tą zmiennością. Szczególnie warto ją zaproponować studentom kierunków menedżerskich, ponieważ niebawem będą przyszłymi menedżerami, a także kierownikom, bowiem na co dzień prowadzą organizacje do celu, czyli do zaplanowanego sukcesu. Piotr Maciejewski kierownik magazynów WKiZB S.A. koordynator magazynów Grupy Atlas sp. z o.o.

Wypłata świadczeń z tytułu szkód na osobie z ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej stanowi w ostatnim czasie istotne wyzwanie dla rynku ubezpieczeniowego. Odnotowuje się znaczny wzrost liczby i wartości roszczeń z tego tytułu. W badaniach i ocenach tych tendencji na rozwiniętych rynkach ubezpieczeniowych pojawiają się dwie istotne kwestie. Pierwsza to wpływ postaw poszkodowanych na intensyfikację liczby i wartości roszczeń, druga to coraz większy udział świadczeń za szkody o charakterze niemajątkowym (ból i cierpienie) w ogólnej wartości świadczeń, do których wypłaty zobowiązani zostają ubezpieczyciele. Postawy poszkodowanych determinowane są przez szereg czynników, w tym przez czynniki niezależne od ubezpieczycieli. Szkody o charakterze niemajątkowym są w zasadzie niewymierne, co wydaje się sprzeczne z podstawowymi ideami ubezpieczenia. Oba zagadnienia wprowadzają element niepewności do procesu likwidacji szkód, a w efekcie także do procesu zarządzania ryzykiem, tak ubezpieczyciela, jak i podmiotu zagrożonego odpowiedzialnością cywilną. Jednocześnie szkody na osobie mają szczególny wymiar społeczno-ekonomiczny. Oddziałują na kondycję i położenie samej jednostki (poszkodowanego) i jej najbliższego otoczenia, mają jednak, co oczywiste, negatywne implikacje dla społeczeństwa i gospodarki, poprzez chociażby obniżenie produktywności czy obciążenie systemu pomocy społecznej – dlatego niezwykle istotna jest ich pełna kompensacja.

Prezentujemy Państwu publikację będącą plonem konferencji pn. „Zarządzanie strategiczne w teorii i praktyce” zorganizowanej w październiku 2014 roku przez Katedrę Zarządzania Strategicznego Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Tym razem zgodnie z polityką Wydawnictwa przedstawiamy opracowanie pokonferencyjne. Obecnie publikujemy artykuły będące wynikiem przemyśleń i badań autorów, ale w niektórych wypadkach możliwe stało się też uwzględnienie wyników dyskusji toczących się w trakcie konferencji. Sądzimy, że mogło to zwiększyć wartość niektórych opracowań. Konferencja odbywa się regularnie, w cyklu dwuletnim, a w roku 2014 była to już 9 jej edycja. Staramy się o to, by były to spotkania poświęcone warunkom i perspektywom zarządzania strategicznego. Zarządzanie strategiczne jako relatywnie młoda dziedzina nauk o zarządzaniu przechodzi w ostatnim czasie gruntowną ewolucję, charakterystyczną dla fazy dojrzewania. Zależy nam na tym, by jak intensywniej włączać się w dyskusję na ten temat i inspirować do niej krajowe środowisko naukowe. Sądzimy, że szczególnie obiecującym wymiarem owej dyskusji jest łączenie podejścia teoretycznego z praktycznym. Zarządzanie strategiczne jest bez wątpienia nauką stosowaną. Tym samym jej rozwój powinien następować w ścisłym związku z praktyką gospodarczą, odpowiadając na jej wymogi i oczekiwania. Bez tego nie ma szans na faktyczne wykorzystanie propozycji naukowych w rzeczywistości gospodarczej. W trakcie naszych konferencji staramy się promować dociekania teoretyczne, modelowe, studia literaturowe, bez których nie ma szans na autentycznie przełomowe, nowatorskie propozycje naukowe. Równocześnie zainteresowani jesteśmy empirycznymi badaniami praktyki funkcjonowania zarządzania strategicznego we wszelkich możliwych formach, od badań cząstkowych, nieraz zawężonych do studiów przypadków, po reprezentatywne badania o charakterze ilościowym. W ten nurt wpisują się też tradycyjne dla naszych konferencji wizyty praktyków zarządzania strategicznego. Uważamy, że stwarzają one dodatkową szansę wymiany poglądów na temat możliwości zarządzania rozwojem przedsiębiorstw pomiędzy światem nauki i biznesu. Mamy nadzieję, że przedstawiony tom uznacie Państwo za wartościowy i inspirujący do dalszych analiz. Jednocześnie już dziś zapraszamy wszystkich zainteresowanych dyskusją na temat teorii i praktyki zarządzania strategicznego na kolejną konferencję, którą nasza Katedra planuje zorganizować jesienią 2016 roku. Andrzej Kaleta, Krystyna Moszkowicz, Letycja Sołoducho-Pelc

W dniach 12-13 maja 2014 roku Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych zorganizowała ogólnopolską konferencję naukową pod hasłem „Przemiany strukturalne i koniunkturalne na światowych rynkach”. Takie konferencje Katedra organizuje nieprzerwanie od 31 lat. Należą one do największych tego rodzaju naukowych przedsięwzięć z zakresu międzynarodowych stosunków gospodarczych i biznesu międzynarodowego w Polsce. Co roku bierze w nich udział kilkudziesięciu pracowników naukowych ze wszystkich liczących się w tej dziedzinie katedr z Polski i z zagranicy. Stanowią one ważne forum prezentacji osiągnięć naukowych, dyskusji i wymiany poglądów nie tylko między pracownikami naukowymi, ale także przedstawicielami biznesu, pracownikami korporacji międzynarodowych, przedstawicielami władz państwowych i samorządowych. Konferencje te spełniają także ważną rolę dydaktyczną, ponieważ zwykle licznie uczestniczą w nich studenci Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, a Koło Naukowe „Cargo” przy Katedrze Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych tej uczelni jest współorganizatorem konferencji. Środowiskowa i międzynarodowa integracja wydaje się również ważnym efektem tych spotkań. Autorzy artykułów podejmują najważniejsze i najbardziej aktualne − mające znaczenie zarówno teoretyczne, jak i praktyczne – kwestie gospodarki międzynarodowej. Niniejsza praca to sześćdziesiąt artykułów – publikujemy je w dwóch tomach pod wspólnym tytułem Przemiany strukturalne i koniunkturalne na światowych rynkach. Pierwszy obszar badawczy, który można w nich wyodrębnić, to biznes międzynarodowy i różne aspekty zarządzania międzynarodowego. Dotyczy go aż 19 artykułów. Odnoszą się one do różnych poziomów zarządzania: skali globalnej, regionalnej, makro, mezo i mikro. Najwięcej artykułów dotyka tematu klastrów, zarówno w Polsce, jak i w innych krajach. Obecne duże zainteresowanie tym problemem wynika prawdopodobnie z nacisku, jaki w polskiej, zwłaszcza regionalnej polityce gospodarczej położony jest na ich tworzenie, i znacznych funduszy unijnych przeznaczonych na ten cel, będących w dyspozycji urzędów marszałkowskich. Niesłabnącym zainteresowaniem cieszy się również logistyka. Handlowi międzynarodowemu zostało poświęconych 18 artykułów. Odnoszą się do niego także w różnych wymiarach: z punktu widzenia globalnego, tj. działania Światowej Organizacji Handlu, działań w ramach Unii Europejskiej i ASEAN, rynków różnych produktów i różnych krajów – w tym szczególnie Polski i przedsiębiorstw. Jak zwykle dużą popularnością cieszyła się problematyka unijna. Dotyczy jej 12 artykułów − związanych z euro jako wspólną walutą UE, z polityką rolną, konkurencyjnością, handlem, przemianami strukturalnymi, a także z integracją UE z NAFTA. Bezpośrednie inwestycje zagraniczne − w przeszłości problematyka najczęściej podejmowana − reprezentuje tylko 6 artykułów. W dalszym ciągu utrzymuje się zainteresowanie przemianami w Chinach i ich działalnością na międzynarodowej arenie gospodarczej, tj. w handlu i inwestycjach (3 artykuły). Przedstawiona tematyka artykułów jest oczywiście jedynie orientacyjna – wskazuje tylko kierunki badań prowadzonych w poszczególnych ośrodkach naukowych w sferze międzynarodowych stosunków gospodarczych i biznesu międzynarodowego. W wielu artykułach problemy i tematy łączą się: np. handel międzynarodowy z integracją europejską i bezpośrednimi inwestycjami zagranicznymi. Wśród autorów artykułów są zarówno profesorowie reprezentujący własne szkoły badawcze, jak i młodzi adepci nauki − asystenci i doktoranci. Taka struktura niewątpliwie sprzyja różnorodności ujęć i ocenom z różnych poziomów doświadczenia i wiedzy, ale w każdym wypadku spełniających kryteria wysokich walorów naukowych, potwierdzonych opiniami recenzentów. Należy wyrazić nadzieję, że publikacja wzbudzi zainteresowanie Czytelników i spełni ich oczekiwania.

The articles presented in this volume have been based on the projec:Euroidentities – The Evolution of European Identity: Using biographical methods to study the development of European Identity (started March 2008 through February 2011 under the first Framework 7 SSH-2007-5.2.1). The project team consisted of scholars coming from seven academic centers: Queens University, Belfast – UK, University of Magdeburg – Germany, Bulgarian Academy of Sciences – Bulgaria, Tallinn University of Technology – Estonia, Federico II’ University, Naples – Italy, University of Łódź – Poland, Bangor University – Wales. The findings come from biographical narrative interviews collected and analyzed by each team during numerous workshops. The main aim of the project was to gain insights into the lives of European citizens and the significance of ‘Europe’ in their narratives.