Badania operacyjne (ang. Operations Research, Operational Research, fr. Recherche operationelle, niem. Operationsforschung) zawdzięczają swój rodowód i nazwę operacjom militarnym w czasie II wojny światowej. Powołany w 1940 r. w Londynie interdyscyplinarny zespół naukowców (tzw. Cyrk Blaketta), stosując modele i metody matematyczne, badał możliwe warianty niektórych operacji wojennych strony alianckiej i rekomendował wariant optymalny. Po wojnie wypracowane modele i metody bardzo szybko znalazły cywilne zastosowania w inżynierii, medycynie, rolnictwie, zarządzaniu. Badania operacyjne od ponad półwiecza systematycznie rozszerzają obszary swoich zastosowań, reagując na potrzeby menedżerów, inwestorów, inżynierów, projektantów, logistyków niczym współczesne przedsiębiorstwo na potrzeby swoich klientów. I chociaż istota tego obszaru wiedzy i działalności praktycznej pozostaje niezmienna, opierając się na formalnym, modelowym podejściu do wspomagania procesów i aktów podejmowania decyzji, to arsenał metod i narzędzi wciąż jest wzbogacany, a teren zastosowań rozbudowywany. Większość modeli, metod i algorytmów powstaje w okolicznościach rozwiązywania rzeczywistych problemów decyzyjnych. Zastosowania w dziedzinie zarządzania są niewątpliwie współcześnie wiodącą domeną zastosowań badań operacyjnych, definiowaną jako management science. Sprawia to przede wszystkim mnogość i złożoność problemów decyzyjnych, przed jakimi stają dzisiejsi zarządzający, oraz nieustająca atrakcyjność naukowo-badawcza zagadnień, o których najczęściej się mówi, iż są z pogranicza nauki i sztuki. Modelowanie i posługiwanie się odpowiednimi algorytmami umożliwia rozwiązywanie wielu problemów z dziedziny zarządzania. Do najdynamiczniej rozwijanych obszarów teorii i praktyki zarządzania należy problematyka zarządzania projektami i innowacjami. Jest to swego rodzaju signum temporis, charakterystyka czasu rosnącego tempa zmian technologicznych, organizacyjnych, behawioralnych oraz poszukiwania skutecznych i efektywnych sposobów wprowadzania tych zmian w organizacjach. Badania operacyjne od połowy ubiegłego stulecia, kiedy to opracowano fundamentalne dla planowania i monitorowania projektów metody CPM i PERT, doskonalą metody i narzędzia budowy i analizy harmonogramu projektu, modelowania i zarządzania ryzykiem projektu, alokacji zasobów, poszukiwania kompromisu pomiędzy kluczowymi parametrami projektu: czasem, kosztem i jakością. Tradycyjnym obszarem zastosowań badań operacyjnych jest problematyka decyzji finansowych, szczególnie oceny spółek i optymalizacji portfeli inwestycyjnych, analizy ryzyka inwestycyjnego, ale także makroekonomicznych decyzji monetarnych czy analizy i optymalizacji rozkładu dochodów w społeczeństwie. Wzrost znaczenia problemów logistycznych we współczesnych globalnych organizacjach, nieustanna walka konkurencyjna firm czy potrzeba pomiaru i monitorowania dokonań organizacji to kolejne przykłady obszarów zastosowań, do których (i nie tyko do tych) odnoszą się prace zamieszczone w tej publikacji. Prezentowany w niniejszym tomie wybór zastosowań metod badań operacyjnych jest pokłosiem jubileuszowej XXX edycji Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej im. Profesora Władysława Bukietyńskiego „Metody i Zastosowania Badań Operacyjnych”, która odbyła się w dniach 15-18 października 2011 roku w Zamku na Skale, w Trzebieszowicach k. Lądka-Zdroju. Konferencja została zorganizowana przez Katedrę Badań Operacyjnych Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, której wieloletnim kierownikiem był patron Konferencji.

Kolejna, XXXIV Ogólnopolska Konferencja Naukowa im. Profesora Władysława Bukietyńskiego, organizowana corocznie przez najważniejsze ośrodki naukowe zajmują-ce się dziedziną badań operacyjnych, w roku 2015 odbyła się w pięknym, zabytkowym i świeżo odremontowanym zespole pałacowo-parkowym w Łagowie koło Zgorzelca. Konferencję zrealizowaną pod nazwą Metody i Zastosowania Badań Operacyjnych przygotowała Katedra Badań Operacyjnych Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu pod kierownictwem dr. hab. Marka Nowińskiego, prof. UE. Konferencje te mają już długoletnią tradycję – są to coroczne spotkania pracowników nauki specjalizujących się w badaniach operacyjnych. Głównym celem konferencji było, podobnie jak w latach ubiegłych, stworzenie (przede wszystkim dla młodych teoretyków, a także praktyków dyscypliny) forum wymiany myśli na temat najnowszych osiągnięć dotyczących metod ilościowych wykorzystywanych do wspomagania procesów podejmowania decyzji, a także prezentacja nowoczesnych zastosowań badań operacyjnych w różnych dziedzinach gospodarki. Ten cenny dorobek naukowy nie może być zapomniany i jest publikowany po konferencji w postaci przygotowywanego przez organizatorów zeszytu naukowego zawierającego najlepsze referaty na niej zaprezentowane. W pracach Komitetu Naukowego Konferencji uczestniczyli czołowi przedstawiciele środowisk naukowych z dziedziny badań operacyjnych w Polsce; byli to: prof. Jan B. Gajda (Uniwersytet Łódzki), prof. Stefan Grzesiak (Uniwersytet Szczeciński), prof. Bogumił Kamiński (SGH w Warszawie), prof. Ewa Konarzewska-Gubała (Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu), prof. Donata Kopańska-Bródka, prof. Maciej Nowak i prof. Tadeusz Trzaskalik (Uniwersytet Ekonomiczny w Kato-wicach), prof. Dorota Kuchta (Politechnika Wrocławska), prof. Krzysztof Piasecki (Uniwersytet w Poznaniu) i prof. Józef Stawicki (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu). […] Przy okazji prezentowania opracowania poświęconego XXXIV Konferencji Metody i Zastosowania Badań Operacyjnych i jej bardzo wartościowego dorobku nie możemy nie podziękować członkom Komitetu Organizacyjnego Konferencji, w którego skład wchodzili młodzi, acz doświadczeni pracownicy Katedry Badań Operacyjnych Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu: dr Piotr Peternek (sekretarz), dr hab. Marek Kośny, dr Grzegorz Tarczyński oraz mgr Monika Stańczyk (biuro konferencji). Zapewnili oni w sposób profesjonalny sprawne przygotowanie i przeprowadzenie całego przedsięwzięcia oraz zadbali o sprawy administracyjne związane z realizacją konferencji, a także byli odpowiedzialni za dopilnowanie procesu gromadzenia i redakcji naukowych materiałów pokonferencyjnych, które mamy okazję Państwu dziś udostępnić. Już dzisiaj cieszymy się na nasze kolejne spotkanie w ramach jubileuszowej XXXV Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej im. Profesora Władysława Bukietyńskiego, która tym razem będzie organizowana przez naszych przyjaciół z Katedry Badań Operacyjnych Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu pod kierownictwem prof. dr. hab. Krzysztofa Piaseckiego. Marek Nowiński